Ons verslag van het jaar 2023
Samen met onze stakeholders zorgen we ervoor dat de kwaliteitsinfastructuur relevant en toekomstbestendig is.
Met het Nederlandse normalisatie instituut NEN en de instellingen en bedrijven die testen, inspecteren en certificeren maakt de RvA deel uit van de kwaliteitsinfrastructuur. Deze instellingen en bedrijven zijn voor een groot deel vertegenwoordigd in twee brancheorganisaties: Fenelab (Federatie van Nederlandse Laboratoria) en NVCI (Nederlandse Vereniging van Certificerende Instellingen). Naast technisch-beleidsmatige overleggen voert het bestuur van de RvA meer bestuurlijk georiënteerde overleggen met de besturen van Fenelab, de Vereniging van Schemabeheerders en NVCI.
Ook onderhouden wij een relatie met het Van Swinden Laboratorium (VSL) dat niet alleen geaccrediteerd is, maar ook partner als nationaal metrologisch instituut binnen de Nederlandse kwaliteitsinfrastructuur. Wij ervaren de overleggen als zeer nuttig omdat de juiste onderwerpen keer op keer op tafel komen.
Het afgelopen jaar hebben we uitgebreid gesproken over de signaalrapportage van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ‘Meer inzicht in en toezicht op certificering’.
Ook heeft de RvA in de zomer van 2023 een ronde tafel-sessie georganiseerd met enkele directeuren en bestuurders van certificerende instellingen en vertegenwoordigers uit de lab-wereld. De Inspecteur-Generaal van de ILT, Mattheus Wassenaar, en professor dr. Heinrich Winter van de Rijksuniversiteit van Groningen waren ook aanwezig. Doel was te komen tot een wederzijds inzicht in de verschillende werelden. De bijeenkomst was geslaagd en voorzag in de behoefte.
Eind 2023 heeft een breder overleg met de deelnemers van de kwaliteitsinfrastructuur plaatsgevonden om een gezamenlijke kernboodschap te formuleren. In 2024 komt hierop een vervolg.
De RvA ziet de ministeries als belangrijke stakeholders, met een bijzondere positie voor het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). De plaatsvervangend secretaris-generaal (pSG) vervult de rol van eigenaar en ziet toe op de continuïteit van de RvA als organisatie. De Directie Mededinging en Consumenten (MC) is stelselverantwoordelijk voor conformiteitsbeoordeling en accreditatie. Daarnaast is MC opdrachtgever van de RvA en daarmee verantwoordelijk voor de uitvoering van de wettelijke taken door de RvA.
Wij ervaren veel steun van het ministerie voor de inzet van accreditatie als beleidsinstrument. Het ministerie heeft goed zicht op onze diverse beleidsontwikkelingen en is zeer betrokken. De RvA participeert ook in een overleg met uitvoeringsorganisaties dat wordt voorgezeten door de pSG van het ministerie. Het gaat over de verbetering van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. Dit overleg is geïnitieerd naar aanleiding van de Toeslagenaffaire.
In 2023 heeft de RvA een stevig beleidssignaal aan zeven ministeries gestuurd. Kern van de boodschap is dat bij de inzet van zelfregulering, lees testen of certificering onder accreditatie, de oorspronkelijke beleidsdoelstellingen niet altijd worden gehaald. Naar aanleiding van de brief is er contact tussen de RvA en de aangeschreven ministeries.
In het kader van de nieuwe Europese CSRD regelgeving kan de nationale wetgever ruimte bieden aan Independent Assurance Services Providers, dat zijn certificerende instellingen, om diensten aan te bieden aan bedrijven die CSRD-plichtig zijn vanaf boekjaar 2025. De Nederlandse wetgever biedt vooralsnog die ruimte niet aan de certificerende instellingen, wel aan de accountantskantoren. De RvA heeft als onafhankelijke toezichthouder het ministerie van Financiën in ieder geval bewust gemaakt van het bestaan en de mogelijkheden van de mogelijke rol van certificerende instellingen.
In 2016 kwamen drie Duitse toeristen om het leven toen een deel van de voorste mast van een historische klipper afbrak. Dit ongeval is toen onderzocht door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV). De OvV heeft vervolgens aanbevelingen gedaan aan de Vereniging voor Beroepschartervaart BBZ, de geaccrediteerde keuringsinstanties, de Inspectie Leefomgeving en Transport en de RvA. De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft deze aanbevelingen in een brief aan de Tweede Kamer overgenomen.
De OvV heeft in 2023 een vervolgonderzoek gedaan naar de veiligheid van de historische zeilvloot vanwege twee ongelukken met dodelijke afloop aan boord van historische zeilschepen in 2022. Op beide schepen kwam de giek terecht op passagiers. De OvV stelt in het laatste rapport dat de veiligheid op de schepen niet is toegenomen door gebreken in het toezicht. Het eerdere onderzoek van de OvV zette wel aan tot initiatieven maar met onvoldoende resultaat. Voor de de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de betrokken branchevereniging en de schippers en ook voor de RvA ligt er een opgave om tot verbetering van het toezicht te komen.
De RvA trekt zich de uitkomsten van het rapport aan en participeert actief in de door de minister opgerichte bestuurlijke taskforce. Deze taskforce zet zich ervoor in dat passagiers in 2024 weer met een gerust gevoel aan boord van deze schepen kunnen gaan. De RvA heeft in 2023 en 2024 veel gedaan aan de bestuurlijke en operationele afstemming met de ILT en het behandelen van het proces rondom de schorsing van één van de keuringsinstanties.
De RvA is sinds jaar en dag actief in het buitenland. Dat past bij onze ambitie om een betekenisvolle rol op het internationale accreditatiepodium te spelen. Naast het lidmaatschap van de Executive Board van de European Co-operation for Accreditation (EA) is de RvA betrokken bij beoordelingen in diverse landen. Zo worden we gevraagd bij klanten in Japan, Kenia en Rwanda. Bovendien werken we mee aan de internationale beleidsontwikkeling van accreditatie, zoals harmonisatie.
De RvA draagt bij aan het versterken van de organisatieontwikkeling van verschillende Europese accreditation bodies. Dat doen we vanuit het oogpunt van de relevantie en toekomstbestendigheid van accreditatie als instrument. Daarvoor heeft de organisatieontwikkeling van accreditation bodies in zijn geheel op Europees niveau een impuls nodig.
We hebben namens de European co-operation for Accreditation (EA) denkkracht voor de EC geleverd over de implementatie van de Cyber Resilience Act (CRA). De CRA stelt cybersecurity-eisen aan draadloos communicerende apparaten. Onze adviezen betreffen de relatie tussen certificering voor de CRA en de Cyber Security Act (CSA), waarbij een certificaat kan worden ingezet voor beide Acts. De inzet heeft de RvA geleverd via een Task Force Group van de EA.
Een ander adviesonderwerp is Ecodesign in relatie tot CE-markeringen. De EC is bezig met de uitbreiding van eisen voor hergebruiksnormen ten behoeve van recycling. De RvA heeft onder meer meegedacht over duurzaamheidsmodules. De RvA is daarnaast direct bevraagd door de EC over de Green Claims Directive. Betrouwbaarheid van de claims is immers heel belangrijk voor de EC. Deze trajecten bieden de RvA de kans om in een voortijdig stadium van Europese regelgeving mee te denken en vervolgens zaken ‘aan de voorkant’ goed te regelen. Voor deze werkzaamheden ontvangt de RvA een vergoeding van de EA.
